Վիրավոր առյուծն ու կրիան

Վիլյամ Սարոյան «Վիրավոր առյուծն ու կրիան»

Իր մոտալուտ մահն զգալով՝ առյուծը մռնչում էր ցավից, երբ սողեսող մոտեցավ կրիան ու հարցրեց.
-Ի՞նչդ է ցավում:
-Որսորդի գնդակն է դիպել ինձ, — պատասխանեց առյուծը:
Կրիան սաստիկ զայրացավ, ասաց.
-Օր ու արև չտեսնեն այդպիսի մարդիկ, որոնք ձեռք են բարձրացնում երկնային այնպիսի մեծ արարածների վրա, ինչպիսին ենք ես և դու:
-Քույրի՛կ,- ասաց առյուծը, ներողամիտ եղիր, բայց պետք է քեզ ասեմ, թե այն վերքը, որ հասցրել է ինձ որսորդը, շատ ավելի քիչ ցավ է պատճառում ինձ, քան քո խոսքերը:
Այս ասելուց հետո առյուծն անմիջապես շունչը փչեց:

1. Բացատրի՛ր հետևյալ արտահայտությունները. ներողամիտ եղիր, մոտալուտ մահը, օր ու արև չտեսնել, ցավ պատճառել, ձեռք բարձրացնել ինչ-որ մեկի վրա, վերք հասցնել, շունչը փչել:

ներողամիտ լինել – ներել

մոտալուտ մահը – սպասվող մահը

օր ու արև չտեսնել – տխուր կյանք ունենալ

ցավ պատճառել – ցավեցնել

ձեռք բարձրացնել ինչ-որ մեկի վրա – հարվածել

վերք հասցնել – վիրավորել

շունչը փչել – մահանալ

2․Ինչո՞ւ կրիայի խոսքերը մեծ ցավ պատճառեցին առյուծին:

Կրիայի խոսքերը մեծ ցավ պատճառեցին առյուծին, քանի որ կրիան ասում էր, որ մարդիկ չեն թողնում կենդանիները ապրեն և անիծում էր նրանց։

3․Մեկ բառով բնութագրի՛ր՝ առյուծին, կրիային:

Առյուծը ներողամիտ էր, իսկ կրիան և՛ բարի էր, և՛ չար։

4․Ո՞րն է առակի իմաստը:

Առակը սովորեցնում է, որ պետք է բարի և ներողամիտ լինել։

5․Փորձի՛ր ինքդ այսպիսի մի առակ հորինել, նկարազարդել և հրապարակել:

Վագրակատուն և փիղը

Վագրակատուն մի օր մոլորվել էր անտառում։ Հանկարծ նրա դիմաց դուրս եկավ փիղը և ասաց․

-Ի՞նչ ես անում այս կողմերում, ա՛յ փոքրիկ։

-Ես մոլորվել եմ անտառում, դու ինձ կօգնե՞ս։

– Իհարկե, այո։ Ուղիղ գնա, երբ հանդիպես մի գեղեցիկ ծաղիկի, կթեքվես աջ, երբ տեսնես մեծ քար, կթեքվես ձախ և դուրս կգաս լաբիրինթից շնորակալություն լավ ընկեր ես գնացի վագրակատուն ուղիղ գնաց տեսավ գեղեգիկ ծաղիկ դեքվեց աջ, տեսավ մեծ քար դեքվեց ձախ և դուրս եկավ լաբիրինթից։

Լրացուցիչ աշխատանք

Քո հորինած առակը ձայնագրի՛ր և համապատասխան նկարները համադրելով՝ աուդիոգիրք պատրաստիր:

Առյուծն ու կրիան

Այս առակը փոխադրել առյուծի անունով։ Ինձ որսորդները հարվածեցին։ Ես ցավից մռնչացի։ Կրիան լսեց իմ ձայնը, եկավ ինձ մոտ և ասաց․

– Այդ ի՞նչ է եղել փոքրիկ։

– Ինձ որսորդները հարվածել են։

Կրիան ասաց, որ մարդիկ չեն թողնում ես ու ինքը ապրենք, անիծում է։

– Կրիա՛, պետք է բարի լինես և ուրախ։

Ես ասացի կրիային, որ իր խոսքերը մեծ ցավ պատճառեցին։

Եվ իմ շունչը փչեց։

Առաջադրանքների փաթեթ

1․ Կարդա՛ և բնութագրի՛ր թվերից յուրաքանչյուրը հարցաշարին համապատասխան․5487,14444, 785743

• Քանի՞ նիշ ունի։
• Քանի՞ իրարից տարբեր թվանշանով է գրված։
• Քանի՞ հազարյակ կա հազարյակների կարգում։
• Քանի՞ հարյուրյակ կա հարյուրյակների կարգում։
• Քանի՞ միավոր կա միավորների կարգում։

5487 – 4 նիշ

5487 – 4

5487 – 5 հազարյակ

5487 – 4 հարյուրյակ

5487 – 7 միավոր

14444-5 նիշ

14444 – 2

14444 – 14 հազարյակ

14444 – 4 հարյուրակ

14444 – 4 միավոր

785743 – 6 նիշ

785743 – 5

785743 – 785 հազարյակ

785743 – 7 հարյուրյակ

785743 – 3 միավոր

2․ Գրի՛ր թիվ, որն ունի 

• 2 հազարյակ, 2 հարյուրյակ, 4 տասնյակ, 7 միավոր 2247
• 5 տասհազարյակ, 3 միավոր, 0 հարյուրյակ, 9 տասնյակ 50093

3․ Արան լոլիկի համար վճարեց 780 դրամ, իսկ վարունգի համար՝ 3 անգամ ավելի։ Արան որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար։

Լուծում

1․ 780×3=2340

2․ 780+2340=3120

Պատ․՝ 3120դրամ։

 Կարգային միավոր 

4․ Կարդա՛ թիվը՝ 245871, և պատասխանի՛ր հարցերին։

• Ի՞նչ է ցույց տալիս 1 թվանշանը տրված թվի գրության մեջ։

1 միավոր

• Քանի՞ կարգային միավոր կա այդ թվի հինգերորդ կարգում։

7 տասնյակ

• Քանի՞ կարգային միավոր կա այդ թվի երկրորդ կարգում։

4 հազարյակ

5․ Փորձի՛ր կռահել պատասխանները։

• Թվերից մեկը մյուսից մեծ է 275-ով։ Որքա՞ն է այդ թվերի տարբերությունը։ 275
• Երկու թվերից մեկը մյուսից փոքր է 518-ով։ Որքանո՞վ է մեկը մյուսից մեծ։518

• 6․ Ո՞ր թիվն է համապատասխանում 7հազ․+6տ․ +9մ․ կարգային գումարելիների գումարին։

7069

• 7․ Ժամը քանի՞սին պետք է ցույց տան երկրորդ և երրորդ ժամացույցները։

Երկրորդ – 09։35, Երրորդ 10։25

• 8․ Մի ֆերմայում 847 ճագար կա, իսկ մյուսում՝ 309 ճագարով ավելի։ Երկու ֆերմայում քանի՞ ճագար կա։

Լուծում

1․ 847+309=1156

2․ 1156+847=2003

Պատ․՝ 2003 ճագար։

Տարբերակ 3

1․ Գտի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 5 է, միավորը 4, իսկ
մնացած կարգերում գրված է 1: 111154

2․ Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրության ձախից
կցագրենք 7 թվանշանը։ 700

3․ Գտի՛ր այն թիվը, որը 3-ի եռապատիկից մեծ է 10-ով։ 19

4․Արտահայտի՛ր 4կգ 3գ –ը գրամներով։ 4003 գ

5․ Արտահայտի՛ր 2ժ22ր- րոպեներով։ 142 ր

6․ Քառակուսու երկու կողմերի երկարությունների գումարը հավասար
է 18սմ։ Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը։ P =36 սմ

7․ Կռահի՛ր օրինաչափությունը և տրված թվերից հետո ավելացրու՛ ևս
մեկ թիվ։
1, 12, 24, 37, 51

8․  86մ ժապավենը բաժանե՛ք երկու այնպիսի մասերի, որ մեկը
մյուսից 16մ-ով երկար լինի։

Լուծում

1․ 86։2=43

2․ 43-16=27

3․ 43+16=59

Պատ․՝ մի կողմը 59 մյուս կողմը 27։

9․ Մրգերով լի զամբյուղում 2 տեսակի միրգ կար։ Առնվազն քանի՞
միրգ պետք է վերցնենք այդ զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք,
որ վերցրել ենք նույն տեսակի գոնե երկու միրգ։ 3 հատ։

Տարբերակ 2

1․ Գտի՛ր այն քառանիշ թիվը, որի հարյուրավորը 4 է, միավորը 1, իսկ
մնացած կարգերում գրված է 3: 3431

2․ Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրա գրության ձախից
կցագրենք 2 թվանշանը։ 2000 – ով

3․ Գտի՛ր այն թիվը, որը 2-ի կրկնապատիկից մեծ է 100-ով։ 104

4․Արտահայտի՛ր 6կգ 100գ –ը գրամներով։ 6100 գ

5․ Արտահայտի՛ր 4ժ50ր- րոպեներով։ 290 ր

6․ Քառակուսու երկու կողմերի երկարությունների գումարը հավասար
է 58սմ։ Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը։ P = 116 սմ

7․ Կռահի՛ր օրինաչափությունը և տրված թվերից հետո ավելացրու՛ ևս
մեկ թիվ։
1, 25, 50, 76, 103

8․   Ո՞ր համարի կայանատեղիում է կանգնած կապույտ մեքենան։ 89